Prof. Mateusz Wyżga, autor książki „Chłopstwo. Historia bez krawata” (Wydawnictwo Znak) będzie gościem drugiego spotkania z cyklu "5 na 10", który realizuje Uniwersytet Łódzki we współpracy z Biblioteką Miejską w Łodzi.
Uniwersytet Łódzki, korzystając z goscinności Biblioteki TUVIM w Łodzi, rozpoczął cykl spotkań „5 na 10", których bohaterkami i bohaterami są naukowczynie i naukowcy, których publikacje znalazły się w finale konkursu o Nagrodę im. Prof. Kotarbińskiego dla najlepszej książki humanistycznej w Polsce. Cykl obejmuje 5 spotkań autorskich, organizowanych w Uniwersytecie Łódzkim oraz Bibliotece TUVIM, podczas których popularyzujemy wiedzę o współczesnej humanistyce. Pierwsze w cyklu wydarzneie odbyło się z udziałem dra Jakuba Gałęziowskiego, laureata IX edycji konkursu za książkę „Niedopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny”.
Profesor Mateusz Wyżga jest historykiem, wykładowcą Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, a także wieloletnim sołtysem rodzinnej wsi Dziekanowice, działaczem społecznym i autorem wielu książek; chłopskie dziecko, które zdejmuje krawat i profesorską togę, ale odrzuca też politykę, ideologię i historię wydarzeniową.
W tej książce przeprowadziłem eksperyment: jestem zarówno twórcą, jak i tworzywem. Korzystam i z historycznego rzemiosła, własnych badań, ale też z samego siebie, doświadczenia pracy na roli, życia w lokalnej wspólnocie i działalności samorządowej. Wierzę, że przez to świadectwo historia jest bardziej sprawdzalna, godna zaufania. Przekazano mi oto sztafetą pokoleń ogromną wiedzę, a ja bałem się, że pieśń nie poleci dalej. Opisałem więc to, splatając sagi rodzinne z archiwaliami.
Jeszcze przed pisaniem książki narracja już się plotła, śniła, wymuszała potrzebę upublicznienia, szukała swojej formy wyrazu. Tych przeczuć i myśli nie mógł już pomieścić ani uczony sznyt, ani regionalistyka, ani poezja. Potrzebowałem innego kalibru, by zaludnić historię, dać cieniom ludzkim i kolory, i życie. Jakby te cienie nieustannie wołały: byliśmy, byłyśmy, opowiadaj nas.
prof. Mateusz Wyżga
Mateusz Wyżga, autor zdjęcia: dr Bartosz Kałużny, UŁ
Pisze historię chłopstwa na laptopie, lecz nie przy swoim profesorskim biurku w Krakowie, a wśród pól i łąk. W przerwach zakasuje rękawy, wsiada do traktora lub chwyta widły. Pokazuje nam prawdziwy obraz polskiego chłopstwa i polskiej wsi, wolny od mód, polityki i stereotypów. Dociera do istoty tego, czym jest wieś w nas, jak wpływa na nasze życie i czego nas uczy. W pogoni za ekoświatem pozwala nam spojrzeć za siebie. Tam, na polskiej wsi, to za czym gonimy, mają od wieków (na podst. opisu wydawcy).
„Chłopstwo. Historia bez krawata” została uznana, zdaniem Kapituły Nagrody, jedną z najlepszych książek humanistycznych w Polsce, w IX edycji konkursu o Nagrodę im. Prof. Tadeusza Kotarbińskiego (w 2023 roku).
„Nieco metafizyczne podejście, które nazwałem „bez krawata” to jakby pomost wskroś czasu i dyscyplin badawczych. Chciałem za wszelką cenę na powrót dać głos kościom z zapomnianych cmentarzyków przykościelnych, oddać głębię relacji społecznych, szacunek, honor, pracowitość i sprawczość prostych przechodniów historii, przywrócić zapachy i dźwięki. Tu, gdzie najbardziej zdało by się błahy i drobny przypadek ma swoją wartość" - dodaje prof. Mateusz Wyżga.
Konkurs o Nagrodę im. Prof. Tadeusza Kotarbińskiego, organizowany przez Uniwersytet Łódzki od 2015 roku, to największe tego typu wydarzenie w Polsce w dziedzinie humanistyki. Do konkursu zgłoszono dotychczas ponad 540 prac ze 145 ośrodków naukowych. W finałach wszystkich edycji znalazło się 45 wybitnych książek.
16 maja odbędą się w Łodzi dwa spotkania autorskie z prof. Mateuszem Wyżgą:
- o godz.13:45 w sali Rady Wydziału na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UŁ, przy ul. Kamińskiego 27a, rozmowę poprowadzi prof. Rafał Stobiecki, członek Kapituły Nagrody im. Prof. Tadeusza Kotarbińskiego,
- o godz.18:00 w Bibliotece TUVIM, przy ul. Tuwima 46, rozmowę poprowadzi dr Małgorzata Łapa z Katedry Historii Polski Najnowszej UŁ.
Wstęp na obydwa spotkania jest bezpłatny. O obecność na spotkaniu w Bibliotece TUVIM książki Autora oraz innych wartościowych pozycji zadba Księgarnia Do Dzieła.
Więcej informacji o Nagrodzie im. Prof. Tadeusza Kotarbińskiego
Po bieżące informacje zapraszamy na Facebook nagrody.
Redakcja: Honorata Ogieniewska, Centrum Komunikacji i PR
