Uczelniana Rada Samorządu Doktorantów

Jak myślimy o czasie? Wykład prof. Katarzyny Jaszczołt

Czy czas jest czymś obiektywnym i wspólnym dla wszystkich, czy raczej konstrukcją, którą tworzymy za pomocą języka? O tym, jak różne kultury i języki postrzegają czas, mówiła prof. Katarzyna Jaszczołt – absolwentka filologii angielskiej i filozofii na Uniwersytecie Łódzkim oraz Absolwentka VIP UŁ, obecnie związana z Uniwersytetem Cambridge – podczas wykładu, który odbył się w Mediatece MeMo w Łodzi.

Opublikowano: 27 listopada 2025

Czas jako konstrukcja języka i myśli

W swojej prezentacji badaczka połączyła filozofię, lingwistykę i nauki kognitywne, pokazując, że nasze pojęcie czasu nie jest uniwersalne. W jednych językach przeszłość znajduje się „za nami”, w innych – „przed nami”. Dla niektórych kultur przyszłość „płynie”, dla innych „stoi w miejscu”. Te różnice nie ograniczają się jedynie do sposobu mówienia – odzwierciedlają różne sposoby myślenia o świecie.

Prof. Katarzyna Jaszczołt tłumaczyła, że język pełni nie tylko funkcję komunikacyjną, lecz także poznawczą – wpływa na to, jak interpretujemy rzeczywistość, jak pamiętamy zdarzenia i jak planujemy przyszłość. To właśnie dlatego badanie relacji między językiem a myśleniem pozwala zrozumieć, jak głęboko kultura przenika nasze postrzeganie świata.

Filozofia w praktyce – nauka o codzienności

Wykład prof. Jaszczołt był nie tylko spotkaniem z teorią, ale też inspiracją do refleksji nad tym, jak mówimy i myślimy na co dzień. Z pozoru zwykłe słowa, takie jak „wczoraj”, „jutro” czy „teraz”, mogą ujawniać złożone procesy poznawcze i różnice międzykulturowe.

Publiczność mogła zobaczyć, że pytania o naturę czasu – choć filozoficzne – dotyczą każdego z nas. Bo język, którym opisujemy świat, to także język, którym tworzymy własną rzeczywistość.

Nauka w dialogu z kulturą

Spotkanie z prof. Katarzyną Jaszczołt odbyło się w ramach cyklu popularyzującego naukę i kulturę, którego celem jest pokazywanie nauki w działaniu – nie tylko w laboratoriach, lecz także w rozmowach, refleksjach i dyskusjach o świecie, w którym żyjemy.

Realizacja wydarzenia była możliwa dzięki środkom uzyskanym przez Fundację Uniwersytetu Łódzkiego w konkursie Centrum OPUS. Zadanie publiczne „Łódź akademicka – naukowa, kreatywna i wielokulturowa 2025" jest finansowane z budżetu Miasta Łodzi. 

Redakcja: Małgorzata Jasińska i Magdalena Paszko

Uczelniana Rada Samorządu Doktorantów UŁ
ul. Lumumby 14, pok. 7
91-404, Łódź

Wszelką korespondencję można również przekazywać przez przedstawicieli wydziałowych, bądź na adres e-mail: doktoranci@uni.lodz.pl
Kontakt do Kolegium Nadzorczego Doktorantów: skd@uni.lodz.pl

 

Funduszepleu
Projekt Multiportalu UŁ współfinansowany z funduszy Unii Europejskiej w ramach konkursu NCBR